Treću godinu za redom Zavičajni muzej samostalno organizuje Likovnu koloniju u cilju promovisanja savremenog likovnog stvralaštva i akumulacije odnosno obogaćivanja Umetničke zbirke Zavičajnog muzeja delima afirmisanih i priznatih savremenih stvaralaca domaće likovne scene. Kao i prethodnih godina selektor Kolonije je dugogodišnji saradnik Zavičajnog muzeja Vlastimir Vlasta Nikolić, istoričar umetnosti, slikar i likovni kritičar. Ovogodišnja Likovna kolonija koncepcijski je definisana kroz vizuelni dijalog grupe mlađih sa grupom starijih autora, kroz koji svaki umetnik zadržava slobodan izbor teme, motiva i tehnike kao i trenutne tokove u kojima se stvaralčki kreće/izražava. Upravo tako kroz sučeljavanje različitih poetika, generacija i umetničkih koncepta izožba nastalih radova na Koloniji predstaljva svojevrsni uzorak savremene likovne scene.

Takav aktivan proces stvaranja nove likovne produkcije kroz interaktivnu komunikaciju grupe mlađih sa grupom starijih likovnih umetnika odgovoriće na zadatu koncepcijsku temu Angažovanost savremenog stvaralaštva- za i protiv. Nastali radovi predstavljaju različitosti i kompatibilnosti oponentnih generacija na savremenoj likovnoj sceni, dajući primer razvoja kritičkog odnosa ili kritičkog otklona likovnih domaćih umetnika danas. Generacijski jaz između autora prikazuje sa jedne strane promenu, a sa druge kontinuitet umetničkih tendencija domaće likovne scene. U odnosu sopstvenog umetničkog delovanja prema društvu, vremenu i prostoru u kojem stvaraju, autori odgovaraju za ili protiv angažovanog stvaralaštva, pozicionirajući umetnost kao entitet za sebe ili pak kao pojavu koja shodno vremenu u kojem nastaju svi vizuelni mediji de facto biva tumačena kao uzoročno-posledična veza sa sredinom kojoj pripada.

Umetnost 21 veka odlikuje se nepostojanjem jedinstvenog organizicionog principa ili ideologije, već u jednom kulturno raznolikom i tehnološki naprednom svetu, savremeni umetnici daju glas raznovrsnom i promenljivom kulturnom pejzažu identiteta, vrednosti i verovanja. Pluralizam i interdisciplinarnost savremenog stvaralaštva ogleda se u dinamičnoj kombinaciji materijala, metoda, koncepta i predmeta kojima umetnici ne osporavaju tradicionalne vrednosti, odstupajući ili ne od konvencionalnosti likovnog jezika, umetnosti pristupaju kao no

voj formi mišljenja i kritičkog premišljanja stvari i okruženja, postavljenoj u živi društveni kontekst. Društveno angažovana umetnost, u tom smislu ne počiva samo u pukoj kritici, već i u odnosu stvaraoca prema stvarnosti, prema postojanju, prirodi i prema drugim ljudima, prema progresu sopstvenog stvaralaštva, drugačijoj duhovnoj klimi  u kojoj umetnik nudi sadržinsku vrednost kao odgovor na životnu stvarnost u okvirima ličnog senzibiliteta i poetike. Viđenje istine ili mišljenje umetnika koje reflektuje kroz svoje delo može izazvati snažne odgovore ili suprostaviti lična uverenja ili društvene vrednosti, jer umetnost jeste sredstvo pripajanja sveta čoveku, instrument ljudskog saznanja pomoću koje posmatrač preovladava stvarnost kroz subjektivno iskustvo, bilo racionalno ili samo emotivno. Umetnici mlađe generacije, u takvom eklektičnom okruženju, svoje delovanje potvrđuju jedinstvenom i smelom vizijom kojom oblikuju budućnost domaće likovne scene. Oni zreliji, već pozicioniraniji stvaraoci ostaju dosledni sebi i preokupacijama koje su prepoznatljive i autentične u njihovom dosadašnjem umetničkom rukopisu.

Stefan Tasić svoje stvaralaštvo usmerava prema aktuelnim društvenim temama. Realističnim crtežom ili bojama razmatra, preispituje i istražuje negativne aspekte društvene stvarnosti, a posmatraču ostavlja mogućnost da razmotri, reaguje, odgovori na vizuelno. Poznati simboli (lobanja) često ne nose univerzalna, konvencionalna značenja, već evociraju društveno pitanje. Kroz slojevitost značenja, njegovo stvaralaštvo zahteva interakciju sa publikom, sve drugo ostaje samo u domenu čiste realizacije. Inspiraciju za svoje radove, crteže, slike i grafike Maja Gajić pronalazi u složenoj lepoti prirode, u strukturi prirodnih materijala, posebno drveta. Dijalog koji umetnik sprovodi sa prirodom donosi nam njene ritmove, obrazce, atmosferu kroz samu strukturu materijala. Integrišući vizuelne reference u statičnije organske forme ona stvara apstraktnu kompoziciju koja odiše naturalnim minimalizmom, ukazujući nam na dublji nivo povezanosti čoveka sa prirodom.

Strukturalnost, mehanizam i analitičnost jedne su od osnovnih odrednica u stvaralaštvu  Petra Đorđevića. U njegovim radovima dominantna je sigurna ruka umetnika koja definiše i zbija mnoštvo detalja u kompoziciju karakterno koncentrisanu na samu strukturu naslikanog. Likovnom obradom mašina i njenih mehanizama, teksturom naglašava njenu realističnost kroz detalje, koji celinu čine dinamičnom, krećući se od analitičnog ka autentičnom likovnom rukopisu.

Sanja Crnjanski kroz intuitivnu sferu donosi na svoje radove jedan imaginarni prostor koji posmatraču ostavlja punu slobodu iščitavanja. Kao izraz slobodnog stvaralačkog čina, efekat prostornog iluzinizma složene virtuelne građe nosi intimne asocijativne sesije koje se svakim novim čitanjem donose i novo otkriće. Transcendencijom motiva, dinamičnošću i dubinom slike Crnjanski nam donosi metafiziku čulnog i duhovno uverljivog osećaja koji nas integriše u njenu apstraktnu sintezu simbola i naracije, poruku okrenutu sadržajima individualnog susreta svesnog i nesvesnog.

Radovi Filipa Grkovića mogu se posmatrati kao metaforično poimanje likovnog modeliranja tehnologije dizajna. Takav pogled uslovljava i likovni doživljaj koji nije statičan, već intezivan, kolorit koji ga čini dinamičnim dočarava motiv, onako kako ga autor sagledava, brišući granicu između orginalnog i preuzetog. Upotrebni predmet kroz proces „stilizacije“ nosi nova značenja i nove analogije kroz formu koja je na jedan simboličan način definisana  plastičnim jezikom moderne.

Posvetivši se akvarelu, kao jednoj od „najnežnijih“ slikarskih tehnika, Silva Vujović na svojim radovima oslikava ulice, fasade starih zgrada, prepune detalja koji su često ispušteni iz vidokruga prolaznika, dajući im svežinu i prozračnost obojenu spontanošču trenutnog doživljaja. Razigrani kontrasti svetlosti i senke daju ritmičnost arhitektonici, a skoro lirična interpretacija nije uslovljena samo tehnikom akvarela, već proizilazi iz dubljeg pogleda stvaraoca prema okruženju koga želi na jedan skoro intimistički način da približi posmatraču i tako sačuva duh, atmosferu i lepotu ovih ulica i zdanja.

Đorđe Simić u svojim akvarelima pretežno je predat predstavi prirode, kroz razna godišnja doba. Koristeći svu fluidnost koju ovaj medij poseduje, kroz svoje radove donosi pomalo poetsku, nedodirljivu atmosferu spoznaje okruženja, jedan lični zapis, ispovest impesija iz prirode. Tonskom i svetlosnom gradacijom umetnik daje ritam prizorima dočaravajući emociju i senzualnost nenarušene lepote, koja u svojoj harmoniji gotovo postajke jedan autonomni svet.

U stvaralaštvu Dominike Morariu kreacija pripada duhovnom prostoru koji reflektuje njen unutrašnji doživljaj sveta i života, materijom, formom, likovnom organizacijom, ostavljajući mesto za interpretaciju i promišljanje. Slojevita, ponekad asocijativna sadržina njenih radova, u kojima nenametljivi simbolistički elementi čine strukturu, vode do suštine deskripcije samog dela, preobražaja u osmišljen duhovni prostor artikulisan, integrisan i formulisan u nove smisaone i vizuelne konstrukcije.

Fenomen likovnog jezika u stvaralačkom opusu Dušana Mikonjića usmeren je u istraživanju forme i sadržaja, boje i ritma, svetlosti i senke kojima gradi poetsku strukturu slike. Preplitanjem ovih elemenata, prostor slike preobražava ponekad u umiren, apstrahovan motiv, ponekad u ekspresivno ili asocijativno percipiran, slikajući ono što ga okružuje u krajnje složenim dinamičnim odnosima, gde kolorit u svim svojim transformacijama dočarava umetnički doživljaj motiva, kroz sintezu duhovnog i pikturalnog.

Daniela Morariu stvarajući uglavnom u kombinovanoj tehnici, uvodi nas u čistu formu kreacije, u kojoj oblik i kompozicija naslućuju apstraktno asocijativne forme. Prostorno rešenje kompozicije formira skladnu celinu koja budi ne samo vizuelna osećanja, već kao mesto doživljaja svedoči o premišljanjima stvaraoca, čiji dublji sloj značenja počiva u jedinstvenom personalnom iskazu, građenjem slike kroz jedinstven i specifičan likovni jezik, kojim definiše stvarnost.

Posmatrajući radove nastale na trećoj likovnoj koloniji „Petrovac na Mlavi“ savremena umetnička scena Srbije zaista predstavlja jedno izuzetno dinamično likovno polje, koje karakteriše raznolikost pristupa, vokacije i koncepcije umetnika različitih generacija , sa delima koja svedoče o izvornoj stvaralačkoj snazi i ih potvrđuju ih kao autentične umetničke ličnosti. Dvadeset reprezentnih umetničkih radova, svedoče o umetničkoj produkciji i potencijalima likovne scene u Srbiji u ovom veku.

 

Milica Ilić, istoričar umetnosti

Darko Stokić, istoričar umetnosti